De peuterpuberteit – Omgaan met NEE

Op elk voorstel dat je doet en elke vraag die je stelt volgt hetzelfde antwoord: ‘NEE’! Zelfs als het voorstellen of vragen zijn waarbij je kind best mee wil werken. Herkenbaar? De meeste kinderen belanden na hun eerste verjaardag in de nee-fase, ofwel een opstandige fase waarin ze het ene na het andere verzoek afwijzen. Hoe komt dat en hoe kun je er het beste op reageren?

De fase waar ik het net over had wordt ook wel aangeduid met de term ‘peuterpuberteit’. Het is de periode in de ontwikkeling van je kind waarin het een eigen persoonlijkheid en ego ontwikkelt. Waar je kind als baby nog volledig afhankelijk was van jou, ontdekt hij nu zijn eigen zelfstandigheid en de mogelijkheid zelf beslissingen te nemen. Dit uit hij door zich tegen jou af te zetten en te testen hoe ver hij kan gaan.

Hoewel ik een paar weken geleden nog schreef dat er bij Lise nog niets te merken is van een opstandige fase, is dat nu wel anders. Het is niet dramatisch hoor en komt vooral tot uiting als ze moe is. Het is bij haar ook niet zo zeer het ‘nee’ zeggen op alles, maar ik merk vooral dat ze M en mij uittest. Als je zegt dat iets niet mag het júist gaan doen bijvoorbeeld. Haar streng toespreken heeft dan geen enkele zin en maakt haar alleen maar aan het lachen. Het is alleen wel je eerste natuurlijke reactie, dus dat is soms best frustrerend.

Hoe reageer je?

Je kunt natuurlijk op heel verschillende manieren reageren. Het zal niet altijd meevallen om rustig te blijven bij de zoveelste ‘nee’. Toch is dit wel wat je het beste kunt doen. Word je boos, dan is de kans groot dat je kind zich alleen maar meer gaat verzetten en uiteindelijk misschien zelfs een driftbui krijgt. Vind je het moeilijk rustig te blijven, dan kan het misschien helpen in het achterhoofd te houden dat hij/zij er zelf ook niets aan kan doen.

Eigenlijk zijn er drie manieren om op een goede manier te reageren:

• Keuze bieden: zoals hierboven beschreven komt het gedrag van je kind voort uit een ontwikkeling tot zelfstandigheid. Om dit te bevorderen, kun je hem in plaats van één optie de keuze bieden uit meerdere. De kans dat hij antwoordt met ‘nee’ is dan bovendien kleiner. In plaats van ‘Neem je nog een hapje?’, kun je dus vragen ‘Neem je nu een hapje aardappel of een hapje groente?’.
• Afleiden: wat hier ook goed werkt is niet continu dingen in vragende vorm voor te leggen. Moet je kind bijvoorbeeld in bad, neem hem dan gewoon al kletsend mee naar boven. Heeft hij er geen zin in, maak het dan leuk door er een spelletje van te maken, of maak grapjes onder het uitkleden en het uiteindelijke in bad doen.
• Resoluut zijn: soms is er gewoon geen discussie mogelijk en moet er gebeuren wat er moet gebeuren. Je kunt daar dan het beste gewoon duidelijk in zijn. Je laat daarmee zien dat er grenzen zijn én dat jij nog altijd degene bent die beslissingen neemt.

Hoe ga jij meestal om met ‘nee’ en heb jij deze fase bij je kind herkend?