Iedereen met een kind geboren tussen 1 oktober en 31 december krijgt ermee te maken: het herfstkind-dilemma. Ofwel, stroomt je kind extra snel door naar groep 3 of gaat het extra lang kleuteren? Als moeder van twee ‘herfstkinderen’ kom ik zelfs twee keer voor deze keuze te staan. Ik vond het tijd om er eens wat over te schrijven.
Herfstkinderen, hoe zit het precies?
Tot 1985 werd de grens van 1 oktober aangehouden voor het wel of niet laten doorstromen van kleuters naar de eerste klas van de lagere school (het latere groep 3 van het basisonderwijs). Werd een kind 6 jaar vóór 1 oktober, dan mocht het door naar de eerste klas en rest bleef op de kleuterschool. Tegenwoordig bestaat er geen formele grens meer en bepalen basisscholen zelf wanneer een kleuter overgaat naar groep 3. Veel scholen houden echter nog wel de grens van 1 oktober aan. Dat betekent dat kleuters geboren tussen 1 oktober en 31 december (de zogenoemde herfstkinderen) daar na tweeënhalf jaar doorstromen naar groep 3. Dit wordt verlengde kleuterbouw genoemd. Scholen die 31 december als grens aanhouden, laten kleuters al na anderhalf jaar doorstromen naar groep 3 (versnelde doorstroom). Overigens komt het ook voor dat kinderen die buiten deze datumgrenzen geboren zijn een extra jaar in groep 2 blijven omdat de leerkracht ze nog niet rijp vindt voor groep 3.
Wat is het effect van sneller doorstromen of juist langer kleuteren?
Helaas is er (nog) niet veel onderzoek gedaan naar de effecten van kleuterbouwverlenging. Wel komt uit een onderzoek naar voren dat in groep 4 de toetsscores voor taal en rekenen voor kleuterbouwverlengers hoger liggen dan verwacht op basis van hun aanvangsscores (bron). Met andere woorden: deze kinderen doen het beter dan kinderen die versneld zijn doorgestroomd. Maar… dit positieve verschil is in groep 6 en 8 verdwenen. Scores komen dan weer op hetzelfde niveau te liggen als de aanvangsscores. Conclusie: puur gekeken naar toetsscores lijkt verlengde kleuterbouw geen voordelen op te leveren voor herfstkinderen. Maar voor versnelde doorstroom geldt hetzelfde.
Wat vind ik als moeder?
Op basis van de onderzoeksresultaten kun je dus in principe niet ‘fout’ kiezen. Is dat even fijn! Wel denk ik dat per kind goed bekeken moet worden of juist snelle doorstroom voordelen oplevert, of dat een kind meer profijt heeft van verlengde kleuterbouw. Als moeder is mijn eerste ingeving: laat mijn kind maar lekker wat langer spelen en dus een extra jaar in de kleuterbouw zitten. Zeker gezien het leeftijdverschil met klasgenoten. Kies je namelijk voor versnelde doorstroom, dan is de kans groot dat je kind altijd (veruit) de jongste van de klas is. Kies je juist voor verlengde kleuterbouw, dan is je kind (veruit) de oudste van de klas.
Als ik kijk naar Lise dan is mijn inschatting dat zij zich het prettigst voelt in die tweede situatie. En dat is ook wat de school heeft besloten. Zonder overleg met ons, daar ben ik dan weer wat minder blij mee. Binnenkort maar eens een gesprekje plannen met de meester. Het wordt natuurlijk anders als ze echt voor gaat lopen op de rest van haar klas en ze zich gaat vervelen. Maar dat is nu in elk geval nog niet aan de orde. Misschien scheelt het ook dat ze op een Montessorischool zit en ze daardoor al zoveel mogelijk op haar eigen tempo leert.
Voor Quinn vind ik het nu nog moeilijk te zeggen, maar zoals ik er nu tegenaan kijk zou ik ook voor hem graag die verlengde kleuterbouw willen. Maar wie weet denk ik daar over tweeënhalf jaar weer compleet anders over.
Heb jij ook een herfstkind en hoe ga jij (en gaat de school van je kind) om met dit ‘dilemma’?
10 Comments
Hier ook een herfstkindje. Ze zit nu in groep 2 en aan het einde van het jaar horen we of ze in groep 2 blijft of dat ze naar groep 3 gaat. Ik ben heel benieuwd wat het gaat worden…
Die van mij hebben ook verlengd gekleuterd. Daar ben ik enom blij mee. Mijn oudste gaat nu voor het eerst naar de middelbare school en is nu gewoon 12 jaar. Anders zou hij pas 11 zijn en al tussen de pubers zitten en zo ver moeten fietsen. Ook zijn een paar kinderen bij hem in de groep gedoubleerd in groep 4. Dit waren allemaal vroege kinderen. Ik heb liever dat ze gemakkelijk mee kunnen dan dat ze op de tenen moeten lopen. Dat is ook beter voor hun zelfvertrouwen.
Hier ook deze situatie. Hier wordt rond de rapportgesprekken bekeken hoe het nu gaat, en aan het eind van het schooljaar beslissen we -in overleg met de leerkrachten- wat het meest verstandig is. Vorig jaar groep 1, nu groep 1/2 gemixt en dan aan het eind van het jaar bepalen of Skyler naar groep 2 of dus groep 3 gaat 🙂 Prima oplossing zo!
Ik heb geen herfstkinderen, maar ben er wel zelf eentje (geboren op 9 november). Ik heb langer gekleuterd en daar heb ik niets van gekregen inderdaad. Wat je zelf eigenlijk al zegt; kijk naar je kind. Het ene kind is al verder, dan het andere. Is het overigens altijd in overleg met de school of zijn zij hierin leidend?
Aron is ook een herfstkind en heeft groep 2 langer gedaan. Wij gunde hem ook dat jaartje extra kleuteren nog en zijn achteraf heel erg blij, want qua ontwikkeling is hij pas net leesrijp (nu gr 4)
Omdat mijn dochter naar een internationale school gaat, volgt ze dus zowel het Duitse als het Nederlandse systeem niet. Ze wordt in nov 7 jaar en zit nu in groep 4. Voor Nederlandse begrippen zou dit dus een versnelde doorstroom zijn. Voor ons is het een dubbel gevoel dat ze zo jong is en al in gr 4 zit maar aan de andere kant regelt alles zich vanzelf. Ze voelt zich veilig, prettig en heeft haar vriendinnen in de klas. Het wordt al snel een ‘standaard’ zeg maar. Wat ik fijn vind op deze school is dat er naar het welbevinden van het kind gekeken wordt. Dat is de basis voor een eventueel individueel leerschema.
Voor Nederlands krijgt ze bijv. extra bijles omdat dit een secundaire taal is die ze op school leert. Ondanks dat ze hier veel huiswerk voor heeft, klaagt ze verder niet en heeft ze plezier op school. Dat is het belangrijkste. Een geval apart zoals je leest 😄maar mijn boodschap is daarom ook: volg je gevoel en de rest lost zich vanzelf op.
Mijn zoontje is van 4 oktober en is meteen doorgestroomd naar groep 2, omdat dat voor hem het beste was. Hij kon zich goed meten, op alle vlakken, met de kinderen uit groep 2. De kinderen uit groep 1, daar loopt hij zo overheen en ook qua niveau/uitdaging hoorde hij meer in groep 2 thuis. Wel hebben wij met de leerkracht afgesproken dat we richting het einde van het jaar gaan kijken of hij wel echt klaar is voor groep 3 of eventueel nog een jaar groep 2 doet.
De oudste is van eind december en had qua niveau/uitdaging prima na 1,5 jaar kleuteren naar groep 3 kunnen gaan, maar sociaal-emotioneel was ze er nog niet aan toe. Daar hebben ze de keuze gemaakt, in overleg met ons, om haar naar groep 2 van 2/3 te laten gaan. Dan kon ze de uitdaging zoeken in de stof van groep 3, maar het sociaal-emotionele niveau van groep 2. Dat was een hele goede beslissing.
Het is echt heel kind gebonden. Kijk naar wat de beste situatie is voor jouw kind. Ik was zelf ook een vroege leerling (eind september), nooit blijven zitten en ook weinig moeite gehad met het leeftijdsverschil.
Onze dochter is 4 (in November wordt ze 5) en zit nu dus ‘al’ in groep 2. Zij is op één na de jongste van haar klas. Ze heeft inderdaad klasgenootjes die soms ruim een jaar ouder zijn. Er zijn ook kindjes van haar leeftijd die juist nog in groep 1 zijn gebleven om langer te kleuteren. Het advies van de juf was voor de zomer om Vera gewoo door te laten stromen omdat zij zich naar verwachting anders zou gaan vervelen. In goed overleg is Vera dus doorgestroomd. Ze doet het heel goed volgens mij. In november zijn er weer oudetgesprekken en zullen we horen hoe het gaat volgens de juf. Naar mijn idee is het altijd goed om te kijken naar het kind, in plaats van de geboortedag. 😊
Ik ben zelf op 9 oktober jarig en was wel een ‘vroege leerling’ zoals dat toen genoemd werd. Ik was inderdaad altijd een van de jongsten in de klas, maar daar heb ik nooit last van gehad. Qua niveau liep ik zelfs vaak voor op mijn klasgenoten. Mijn dochter is op 28 september geboren en is dus net 5. Dit is voor de grens van 1 oktober, en ik hoop echt dat ze volgend jaar naar de eerste klas mag (vrije school gebruikt nog het klas 1 t/m 6 systeem). Ze leest al op niveau van groep 4 en hoewel ze nog genoeg te leren heeft op andere vlakken, lijkt het me onverstandig haar nog een jaar te laten kleuteren. Ik ben bang dat ze zich dan nog meer gaat aanpassen en doen alsof ze dingen nog niet kan tegenover juf en andere kinderen, nog meer dan ze nu al doet.
Ik denk dat je het echt per kind moet bekijken, de ontwikkeling verloopt bij iedereen zo anders! En dat is helemaal ok. Mooi dat er een systeem is waarbij enigszins flexibel omgegaan kan worden met of een kind ‘klaar’ is om verder te gaan of dat het beter nog een kaartje in de kleuterklas kan blijven.
Een extra jaar later door kleuteren is niet in alle gevallen het beste. Vaak wordt dat wel door ouders gedacht omdat dat ‘veilig’ is zonder naar de ontwikkeling van het kind te kijken. Ik ben zo een kind, geboren begin oktober en extra jaar kleuter, maar ik heb me altijd verveeld in de klas. Altijd vlug klaar en dan moeten wachten op de anderen waar het langer bij duurde.